Loading...

Cadimi trong phân bón lân: Nguồn gốc, hàm lượng và kỹ thuật sử dụng an toàn


Cadimi là tạp chất kim loại nặng trong phân bón lân, có thể tích tụ trong đất và cây trồng gây nguy hại sức khỏe. Bài viết phân tích nguồn gốc, hàm lượng cadimi trong phân lân, quy định hiện hành và hướng dẫn kỹ thuật sử dụng an toàn giúp bảo vệ môi trường và nông sản sạch.

1. Nguồn gốc tạp chất Cadimi trong phân lân

Cadimi có sẵn trong quặng phốt phát (apatit) – nguyên liệu chính sản xuất phân lân. Hầu hết các loại phân lân khoáng như supe lân, DAP, TSP, lân nung chảy đều chứa một lượng nhỏ cadimi do tạp chất có trong quặng apatit.

  • Hàm lượng cadimi trong quặng phốt phát rất đa dạng tùy theo nguồn gốc địa chất:
    • Quặng trầm tích (sinh vật biển cổ đại) thường giàu cadimi hơn quặng macma (igneous).
    • Ví dụ: Quặng apatit ở Florida (Mỹ) chứa ~3,31 mg Cd/kg, trong khi quặng ở Morocco lên tới 507 mg Cd/kg.
  • Cơ chế tồn dư cadimi trong phân lân:
    • Supephosphat (SSP): Toàn bộ cadimi trong quặng giữ lại trong sản phẩm do quy trình không tách phế thải rắn.
    • DAP và TSP: Quy trình sản xuất axit photphoric giúp loại một phần cadimi vào thạch cao phospho (phosphogypsum), làm giảm hàm lượng cadimi trong sản phẩm cuối.
    • Lân nung chảy (FMP): Nung chảy quặng ở nhiệt độ cao giúp bay hơi một phần cadimi, nhưng mức độ giảm phụ thuộc vào hàm lượng cadimi ban đầu của quặng.

Tóm lại: Cadimi trong phân lân chủ yếu xuất phát từ tạp chất tự nhiên trong quặng apatit, không phải do bổ sung thêm trong sản xuất. Việc kiểm soát cadimi hiện dựa vào lựa chọn quặng nguyên liệu và quy định giới hạn cadimi trong sản phẩm.

2. Hàm lượng Cadimi trong các loại phân lân phổ biến và quy định hiện hành

  • Quy định tại Việt Nam:
    Theo QCVN 01-189:2019/BNNPTNT, hàm lượng cadimi tối đa trong phân bón chứa lân là 12 mg/kg sản phẩm. Đây là mức giới hạn khá nghiêm ngặt so với quốc tế (EU cho phép 60 mg/kg P₂O₅, tương đương ~27 mg/kg phân DAP).
  • Hàm lượng cadimi thực tế tại Việt Nam:
    • Phân lân sản xuất từ quặng apatit Lào Cai có hàm lượng cadimi thấp, thường dưới 4 mg/kg, thấp hơn nhiều so với giới hạn 12 mg/kg.
    • Một số phân lân nhập khẩu có nguy cơ vượt chuẩn, ví dụ phân DAP Namhae (Hàn Quốc) năm 2023 có cadimi ~28 mg/kg, bị thu hồi.
  • Tầm quan trọng giám sát:
    Việc kiểm tra hàm lượng cadimi trong phân bón nhập khẩu và sản xuất trong nước rất cần thiết để bảo vệ đất đai và nông sản.

3. Kỹ thuật sử dụng phân lân hạn chế tích tụ Cadimi

Dù hàm lượng cadimi trong phân lân đã được kiểm soát, việc sử dụng không hợp lý có thể dẫn đến tích tụ cadimi trong đất và cây trồng. Các biện pháp sau giúp giảm thiểu nguy cơ:

  • Bón phân đúng liều lượng khuyến cáo: Tránh lạm dụng phân lân để không tăng cadimi dư thừa trong đất.
  • Chọn phân lân chất lượng, nguồn gốc rõ ràng: Ưu tiên sản phẩm có kiểm định hàm lượng cadimi ≤ 12 mg/kg.
  • Bón vôi và quản lý pH đất: Duy trì pH đất trung tính (6,5–7) giúp cố định cadimi ở dạng ít hòa tan, giảm hấp thu vào cây.
  • Kết hợp phân hữu cơ và chất cải tạo đất: Phân chuồng, compost, biochar giúp hấp phụ cadimi, giảm di động trong đất.
  • Bón cân đối vi lượng, đặc biệt là kẽm (Zn): Kẽm cạnh tranh hấp thu với cadimi, giúp giảm tích tụ cadimi trong cây.
  • Luân canh cây trồng và phytoremediation: Trồng cây hút kim loại nặng như cải xoong, hướng dương để giảm cadimi trong đất.
  • Theo dõi hàm lượng cadimi trong đất và nông sản: Định kỳ kiểm tra để điều chỉnh kỹ thuật bón phân và cải tạo đất kịp thời.

4. Phân bón giả, phân lậu – Nguồn tiềm ẩn Cadimi vượt chuẩn

  • Phân bón giả, phân lậu thường không kiểm định chất lượng, có thể chứa cadimi vượt ngưỡng do:
    • Dùng nguyên liệu quặng phốt phát giá rẻ, chưa xử lý tạp chất.
    • Pha trộn không đúng công thức, không loại bỏ kim loại nặng.
    • Nhập khẩu từ các vùng có tiêu chuẩn cadimi lỏng lẻo.
  • Vụ việc thực tế:
    Năm 2023, lô phân DAP Namhae chứa 28 mg/kg cadimi bị thu hồi tại Việt Nam.
    Khoảng 30% cơ sở sản xuất phân bón không đủ điều kiện kiểm soát nguyên liệu đầu vào.

5. Cách kiểm soát và phòng tránh Cadimi trong nông nghiệp

  • Đối với nông dân:
    • Mua phân bón từ đại lý uy tín, yêu cầu hóa đơn và phiếu kiểm nghiệm.
    • Tránh mua phân không rõ nguồn gốc, đóng bao sơ sài.
    • Kiểm tra đất định kỳ, đặc biệt vùng canh tác lâu năm hoặc gần khu công nghiệp.
  • Đối với cơ quan quản lý:
    • Tăng cường kiểm tra chất lượng phân bón lưu thông.
    • Yêu cầu kê khai nguồn gốc quặng nhập khẩu.
    • Quan trắc hàm lượng cadimi trong đất và nông sản vùng chuyên canh.

6. Kết luận

Cadimi trong phân bón lân là tạp chất kim loại nặng có nguồn gốc từ quặng apatit tự nhiên. Việc kiểm soát hàm lượng cadimi trong phân bón và áp dụng kỹ thuật bón phân hợp lý là cần thiết để hạn chế tích tụ cadimi trong đất và cây trồng, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và môi trường.

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

📢 ĐẶT HÀNG NGAY HÔM NAY – CHĂM CÂY KHỎE, TRÁI ĐẸP, TRÚNG MÙA! 📢
🚚 Giao hàng toàn quốc – Tư vấn tận tâm trọn đời!

☺️👉Để sử dụng sản phẩm một cách hiệu quả nhất, Quý khách hàng có thể quay  vườn cây trồng hoặc chụp hình 📷🎥 và gửi về số Hotline của Công ty CP ĐT Nông Nghiệp Xanh Germany – GEGA: ☎ 0938 19 66 19, kỹ sư nông nghiệp của GEGA sẽ tư vấn và hướng dẫn sử dụng theo tình hình thực tế dựa trên nguyên tắc 4 đúng: đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng, đúng cách để mang lại hiệu quả cao nhất. Kính chúc Quý khách hàng sức khỏe, mùa màng bội thu.☺️

🌱🌱🌱 GEGA – Hơn cả sự mong đợi! 😍😍😍

Các sản phẩm phân bón đang được bán chính hãng tại Công ty CP ĐT Nông Nghiệp Xanh Germany – GEGA 

Địa chỉ: 26 Đường 17A, Bình Hưng Hòa, Bình Tân, HCM

☎ Hotline: 0938 19 66 19

🖥Website: https://www.nongnghiepxanhgega.com/